Jose Maria Cazalisek Herriaren Defendatzailea kritikatu du ETAren biktimen eskubide eta gaur egungo egoeraren inguruko txostena egiterakoan Eusko Jaurlaritzako Bake eta Elkarbizitzarako Idazkaritzaren iritzia kontuan hartu ez izanagatik. EAJko senatariak gaitzetsi egin du Soledad Becerrilek “biktimen aitortzarako eta euskal zein Estatuko gizartearen berradiskidetzerako asmoarekin egiten den edozein ekimenetarako nahitaezkoa” denari horren inguruan galdetu ez izana. “Testua osatu gabea geratuko da beti arlo horretan lanean ari diren euskal erakundeak ez badira kontuan hartzen”.

2016rako Herriaren Defendatzailearen gestioari dagokion txostenaren aurkezpenaren eztabaidan, beste behin, Cazalisek erakundea “torturaren inguruko egoeren eta salaketen aurrean martxan jarri behar dela” nabarmendu du. Europako Giza Eskubideen Hitzarmena sinatu zenetik Estrasburgoko Giza Eskubideen Auzitegiak Espainia zortzi aldiz zigortu du tortura salaketak ez ikertzeagatik. “Gure ustez, zure txostenean jasotako ekimenak eta Herriaren Defendatzailea bera ez dira irmoak izan Estatuko Gobernuarekin, horregatik tortura bezalako gertaera higuingarri hauen aurrean herriaren defendatzaile funtzioa bete dezazun eskatzen dizugu”.

Beste urte batez, bozeramaile jeltzaleak espetxe gaietan ematen diren bidegabekeriak gogoratu ditu, larri edo hiltzear dauden presoekin zein terrorismoagatik zigortutako presoen urrutiratzearekin. “Ez dugu ikusten gai honetan interes berezirik jartzen duzunik”, gaitzetsi du Cazalisek. EAJko senatariak dispertsio eta urruntze politikak zentzurik ez duela errepikatu du. “Inoiz ez du zentzurik izan, are gutxiago orain, ETAren jarduna amaitu denean; gainera, zigor gehigarria da, bai espetxeratutakoarentzat bai inolako deliturik egin ez duten bere familiartekoentzat. Jokabide hauek gaizki interpreta daitezke edo ankerkeri zein mendeku moduan uler daitezke, eta hau ez da onargarria gizarte moderno batean edota Eskubide Estatu batean”.